Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pod przewodnią gwiazdą nauki

W stulecie śmierci Mariana Smoluchowskiego

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

O wystawie

W 2017 roku przypadała setna rocznica śmierci wybitnego polskiego fizyka Mariana Smoluchowskiego (1872-1917). Rok ten został ogłoszony przez Polskie Towarzystwo Fizyczne Rokiem Smoluchowskiego. Wśród instytucji, które włączyły się w celebrację tego wydarzenia nie zabrakło Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, które we współpracy z Wydziałem Fizyki Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ przygotowało okolicznościową wystawę.

otwarcie wystawy planszowej przez Marszałka Senatu RP. Fot. K. MagdaPierwsza prezentacja wystawy miała miejsce w gmachu Senatu RP, gdzie podczas uroczystej sesji, 28 czerwca 2017 r. Senat przyjął specjalną Uchwałę (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20170000683/O/M20170683.pdf, w której przypomniano postać profesora Mariana Smoluchowskiego, a 30 czerwca zorganizowano konferencję poświęconą temu znamienitemu uczonemu. Najważniejszą częścią wystawy pokazywanej w Warszawie była bogato ilustrowana ekspozycja planszowa, przygotowana przez M. Kluzę i M. Pawłowską, którą uzupełniło kilka eksponatów i doświadczenie ilustrujące ruchy Browna. 

wernisaż wystawy w  Senacie RP. Fot. K. MagdaWystawa planszowa została również pokazana uczestnikom 44 Zjazdu Fizyków Polskich we Wrocławiu we wrześniu 2017 roku.  

Wystawę w pełnej krasie otwarto 3 września 2017 roku w Collegium Maius, gdzie była prezentowana do 15 października 2017 r., a od 19 października do końca 2017 roku w Bibliotece WFAIS UJ. Jej tytuł nawiązuje do słów Smoluchowskiego, który 15 listopada 1915 r. w liście skierowanym do swego nauczyciela A. Höflera napisał: "Wyrzekłem się właściwie już dawno wszelkiej społecznej, politycznej i narodowej działalności: wtedy, gdy po maturze zdecydowałem się obrać naukę za gwiazdę przewodnią. To jest podstawowa zasada, której pozostanę wierny i wobec której muszą ustąpić wszystkie inne względy”. 

Na wystawie zaprezentowano ponad 200 obiektów wypożyczonych od osób prywatnych i instytucji. Wiele z nich pochodzi z archiwów rodzinnych i trafiły na ekspozycję dzięki uprzejmości Anny Smoluchowskiej, Teresy Jaroszewskiej i Jakuba Zakrzewskiego. Eksponaty pochodziły również ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteki Jagiellońskiej, Archiwum UJ, Biblioteki Wydziału Fizyki Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ, Muzeum Tatrzańskiego im. T. Chałubińskiego w Zakopanem, Archiwum Nauki PAN i PAU. Właścicielem kilku obiektów jest Dieržavnyj Archiv Lvivskoj Oblasti we Lwowie.  

 

Kuratorami wystawy i autorami prezentowanych plansz byli Maciej Kluza (Muzeum UJ) i Maria Pawłowska (WFAIS). Tekst planszy „Fizyka koloidów” opracował prof. Zbigniew Adamczyk z Instytutu Katalizy i Fizyki Powierzchni w Krakowie. Redakcją techniczną wykorzystanych plansz i składem katalogu wystawy zajął się Krzysztof Magda (WFAIS), plakat zaprojektował Nikodem Frodyma (WFAIS), eksperymenty przygotowano w Pracowni Pokazów Fizycznych IF UJ.  

 

Wiele materiałów pokazanych na wystawie można znaleźć na stronie poświęconej Smoluchowskiemu w Jagiellońskiej Bibliotece Cyfrowej: link do materiałów https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/467084/index.html 

Pliki do pobrania
pdf
plakat wystawy
pdf
plakat informacyjny

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kontakt: dr Maciej Kluza - Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego