Mikroskopy na światło przechodzace
Mikroskop StabiFocal
StabiFocal Locquin, Paryż, 1950-1960
Nietypowy mikroskop ze stolikiem przedmiotowym o regulowanym nachyleniu, magnetycznym mocowaniu preparatu oraz o nowoczesnym wzornictwie. Model okazał się niepraktyczny i szybko wycofany z produkcji.
Mikroskop należał do Jerzego Nomarskiego, podarowany przez Jadwigę Nomarską - wdowę po profesorze.
fot. Grzegorz Zygier
Metoda kontrastu różniczkowo-fazowego (DIC) wynaleziona została przez polskiego fizyka i optyka - Jerzego Nomarskiego (1919-1997), który po I wojnie światowej działa w Paryżu. Szczególną zaletą tej metody jest możliwość obserwacji żywych komórek i tkanek bez ich wcześniejszego wybarwiania i utrwalania. Metoda ta użyteczna jest nie tylko w laboratoriach przyrodniczych i medycznych, ale również w metalurgicznych, gdzie pozwala bez trudu wykrywać nierówności powierzchni rzędu 10 nm.
Mikroskop kontrastowo-fazowy typu GEM
Carl Zeiss, Jena, lata 1950-te
Wielozadaniowy mikroskop, z kompletem pryzmatów, przysłon i filtrów, odpowiednich m. in. do metody polaryzacji i ciemnego pola, przystosowany fabrycznie do kontrastu różniczkowo-fazowego (DIC).
Mikroskop był własnością Jerzego Nomarskiego, w r. 2003 został podarowany przez Carl Zeiss France za pośrednictwem, Jadwigi Nomarskiej - żony profesora.
fot. Grzegorz Zygier
Mikroskop z aparatem fotograficznym
Niemcy, lata 1980-1990te
Mikroskop z wbudowanym w statyw i tubus aparatem fotograficznym. Kliszę umieszczało się w kasecie z licznikiem zdjęć, od frontu mikroskopu znajduje się migawka aparatu. Pozwalał na wykonywanie zdjęć poklatkowych, użytecznych przy rejestracji procesów zachodzących powoli np. podziałów jednokomórkowców.
mikroskop przekazany z Zakładu Neurofizjologii i Chronobiologii UJ
fot. Grzegorz Zygier
Mikroskop fotograficzny
Rathenower Optische Werke ROW, Rathenow, Niemcy, 1952 r.
Mikroskop z wbudowanym w statyw i tubus aparatem fotograficznym. Film umieszczony jest w kasecie, z licznikiem zdjęć, od frontu mikroskopu znajduje się migawka aparatu. Pozwalał na wykonywanie zdjęć poklatkowych, użytecznych przy rejestracji procesów zachodzących powoli np. podziałów jednokomórkowców.
Mikroskop przekazany z Zakładu Anatomii Patologicznej CM UJ
fot. Grzegorz Zygier
W XX wieku na bazie konstrukcji mikroskopu powstały nowe przyrządy, przystosowane do badań i pomiarów wykraczających poza typową mikroskopię. Obok mikroprojektora typowym przykładem jest ultramikrotom, w którym zastosowana jest nasadka binokularowa.
Mikroprojektor geologiczny (mikroskop projektorowy)
Polskie Zakłady Optyczne, Warszawa, lata 1950-1960.
Mikroskop polaryzacyjny z ekranem umożliwiającym pomiar nachylenia ścian kryształów. Stosowany do analizy próbek mineralogicznych i geologicznych. Obecnie używa się mikroskopów współpracujących z komputerem.
Obiekt przekazany z Zakładu Mineralogii, Petrologii i Geochemii UJ
fot. Grzegorz Zygier
Mikroskopy preparacyjne
Zwane są potocznie binokularami, ich cechą charakterystyczną jest podwójny okular i obiektyw. Dzięki temu możliwe jest widzenie stereoskopowe preparatu. Daje to lepszy, przestrzenny obraz brył (np. okrzemki), czy drobnych nierówności powierzchni. Najczęściej są to mikroskopy o niedużym powiększeniu do 450 razy, działające na światło odbite. niektóre modele posiadają podwyższony stolik przedmiotowy, można więc oglądać obiekty również w świetle przechodzącym. W laboratoriach mikroskopii elektronowej używane mogą być np. do kontroli szklanych noży do ultramikrotomu.
Mikroskop preparacyjny - binokular
Carl Zeiss, Jena, lata 1980-te
Rzadki model, wyposażony w górne oświetlenie wmontowane w tubus rewolweru.
Mikroskop przekazany z Zakładu Cytologii i Histologii, Instytut Zoologii UJ
fot. Grzegorz Zygier
Mikroskop preparacyjny - binokular
Meopta, Prerov, Czechosłowacja, 1970-te lata
Mikroskop używany do obserwacji w świetle odbitym. Dzięki układowi dwóch obiektywów i okularów uzyskuje się obraz trójwymiarowy, pozwalający na lepszą ocenę brył i nierówności powierzchni. Typowy przyrząd, popularny do dziś w laboratoriach i pracowniach.
Mikroskop przekazany z Zakładu Anatomii Porównawczej UJ