Sala VI. Współczesny uczony

W wieku XX portrety uczonych powstają przede wszystkim w obrębie uniwersytetów i towarzystw naukowych. Fotografia, która zaczęła odgrywać ogromną rolę, przejęła w dużej mierze funkcje malarstwa portretowego, zwłaszcza jeżeli chodzi o portret zbiorowy. Z początkiem wieku XX, po doświadczeniach z impresjonizmem, akceptacją kolejnych awangardowych nurtów w sztuce europejskiej, ilość sposobów widzenia i przedstawiania portretowego zwiększyła się niepomiernie. O ile zestaw atrybutów pozostaje raczej bez zmian to stylistyczny aspekt powstających wizerunków wydaje się nieograniczony. Zamawiający portrety wybitnych przedstawicieli nauki, najczęściej są to uniwersytety, przywiązują wagę do tego, aby funkcja dokumentacyjna i upamiętniająca powstających konterfektów pozostała najważniejsza.

Coraz większa specjalizacja prowadzonych badań i stopień skomplikowania aparatury zmieniają obraz laboratorium uczonego-eksperymentatora wieku dwudziestego. Elektroniczna aparatura wkracza do wszystkich dziedzin nauki. W miejsce pojedynczych przyrządów pojawiają się zespoły zestawiane z oddzielnych elementów odpowiadających za poszczególne etapy prowadzonego pomiaru. Troska o precyzję przyrządu dominuje nad jego estetyką. Monotonna płaszczyzna szarych paneli częstokroć nie pozwala na rozwikłanie funkcji aparatu. 

Mimo iż przez wieki pracownia uczonego uległa przeobrażeniom, to wizerunek współczesnego uczonego niewiele odbiega od tego z przeszłości. W jakże dziś innym otoczeniu, pozostaje on, jak dawniej, samotny w indywidualnym procesie dochodzenia Prawdy.

Profesor Franciszek Bujak

Roman Kramsztyk (Warszawa 1885 – Warszawa 1942), po 1910, sygnowany p. g.: Kramsztyk, Muzeum Narodowe w Krakowie.

Profesor Henryk Wereszycki

Jacek Rykała (Sosnowiec 1950), 1987, sygnowany d. l.: Rykała 87, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Franciszek Giżbert-Studnicki

Zbysław Marek Maciejewski (Pohulanka 1946 – Kraków 1999), 1982, sygnowany na odwrociu: Zbysław Marek Maciejewski, 31-006 Kraków, Grodzka 10/4, portret prof. F. Studnickiego 1982, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Henryk Szarski

Allan Rzepka (Kraków 1940), 1981, sygnowany l. d.: Allan Rzepka 1981XI, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Kazimierz Stołyhwo

Zofia Rudzka (Kraków 1894 – Kraków 1976), 1937, sygnowany l. d.: Z. Rudzka, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Stanisław Pigoń

Krzysztof Bucki (Pińczów 1936– Opole 1983), 1979, sygnowany p. d.: Krzysztof Bucki 1979, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Henryk Markiewicz

Krzysztof Bucki (Pińczów 1936 – Opole 1983), 1980, sygnowany l. d.: Krzysztof Bucki, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Adam Bielański

 Renzo Galeotti (Carrara 1939), 1983, sygnowany p. d.: R. Galeotti, 83, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Profesor Władysław Stróżewski

Jan Sawka (Zabrze 1946), 1991, sygnowany d. krawędź: Jan Sawka ’92, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Instrumentarium

Jolanta Jakima-Zerek (Sanok 1944), 1979, sygnowany p. śr. krawędzi: Jakima 79, Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Mikroskop optyczny GFL

 Carl Zeiss, Jena, lata pięćdziesiąte XX w., sygnowany na podstawie, statywie, stoliku przedmiotowym, tubusie, okularach i obiektywach: Carl Zeiss/Jena, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. należał do prof. Jerzego Nomarskiego.

Mikroskop optyczny Axioskop 50

 Carl Zeiss, Jena, około 1995, sygnowany na podstawie, okularach i obiektywach: Zeiss/West Germany, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, należał do prof. Jerzego Nomarskiego.