Sala V. Specjalizacja w nauce
Wraz z osiągnięciami nauki i technologii dziewiętnastego wieku zmienił się charakter pracy uczonego i jego pracownia. Po raz pierwszy nauka stała się profesją uprawianą w celach zarobkowych. Filozof z Cambridge William Whewell wprowadził (1834) nowy termin scientist dla osoby zajmującej się nauką zawodowo. Uprawiana dotychczas przez akademików i amatorów, stała się ona również domeną naukowców z laboratoriów pracujących na potrzeby rozwijającego się przemysłu. Obszar prowadzonych przez uczonego badań uległ zawężeniu. Rozpoczął się proces specjalizacji naukowej. Jednocześnie laboratorium stało się miejscem pracy zespołowej. Pojawiły się w nim nowej generacji urządzenia pomiarowe i rejestrujące, do konstrukcji, których wykorzystano odkryte w latach 1830-tych zjawiska elektromagnetyzmu. Powstały pierwsze koncepcje przetwarzania danych, konstruowano mechaniczne, zawodne jeszcze, maszyny liczące.Z pracowni zniknęły zdobione instrumenty wykonane drewna i szlachetnych metali. Jako materiały zaczynają dominować mosiądz, aluminium i nowoczesne stopy, które w wieku dwudziestym uzupełnione zostaną sztucznymi tworzywami.
Uczony w pracowni
Michał Stachowicz, (Kraków 1768 – Kraków 1825), 1815, sygnowany śr. na obręczy globusa: Michael Stachowicz 1815, Muzeum Narodowe w Krakowie.
Profesor Rafał Józef Czerwiakowski
Józef Brodowski (Warszawa ok. 1780– Kraków 1853), 1817, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Portret Abrahama Sterna
Antoni Blank (Olsztyn 1785 – Warszawa 1844), 1823, Muzeum Narodowe w Poznaniu.
Profesor Ludwik Rydygier z asystentami
Leon Wyczółkowski (Huta Miastkowska k. Garwolina 1852 – Warszawa 1936), 1897, sygnowany i dat. l. d.: L Wyczołkowski / 1897 I Katedra Chirurgii i Kliniki Chirurgii Gastroenterologicznej w Krakowie.
Profesor Karol Olszewski w laboratorium
Leon Wyczółkowski (Huta Miastkowska k. Garwolina 1852 – Warszawa 1936), 1905, sygnowany p. g.: LWyczół 1905, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ignacy Łukasiewicz w destylarni
Malarz nieokreślony, pocz. XX w., Muzeum-Skansen Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce.
Profesor Józef Kallenbach
Stanisław Lentz (Warszawa 1861 – Warszawa 1920), ok. 1900, sygnowany p. śr. krawędzi: St Lentz, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Butla ciśnieniowa na sprężony gaz
Berlin, 1890, sygnowany: Actien Gesellschaft für Köhlen Säure Industrie, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Butla ciśnieniowa na sprężony gaz
Niemcy, około 1883, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Przyrząd do skraplania powietrza i wodoru
proj. Karol Olszewski, wyk. Władysław Grodzicki, Kraków, 1902, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Aparat do wyznaczania temperatury inwersji zjawiska Joule’a-Kelvina w wodorze
proj. Karol Olszewski, Kraków, około r. 1901, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kriostat do temperatur w zakresie od 190° do 250° C
proj. Karol Olszewski, wyk. Roman Calikowski, Kraków, około 1913, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Naczynie Dewara
Mieczysław Szymański, Lwów, pocz. XX w., sygnowany: Pracownia Przyrządów Laboratoryjnych Naukowych i Technicznych. MIECZYSŁAW SZYMAŃSKI LWÓW, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Izolowana butla do prac kriogenicznych
Kraków, I Zakład Chemiczny, około 1900, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kolorymetr Dubosqua
dr Albert Veit, Wiedeń, 1928, sygnowany na tabliczce, na podstawie: Dr Albert Veit – Vien, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pyrometr
Francja, około 1830, sygnowany: Pixii a Paris, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Arytmometr
Thomas de Colmar, Paryż, około 1870, sygnatura ryta wewnątrz elipsy: THOMAS de Colmar A PARIS INVENTEUR No 1335, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Arytmometr Brunsviga model M II
Grimme Natalis &Co., Brunszwik, 1930–1940, sygnowany: BRUNSVIGA M II oraz znak firmowy, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maszynka rachunkowa
Izrael Abraham Staffel, Warszawa, r. 1842, sygnowany: Maszyna rachunkowa wynaleziona i wykonana przez starozakon. Izraela Abrahama Staffela zegarmistrza w Warszawie roku 1842, Muzeum Techniki w Warszawie.
Spektrograf Kirchhoffa-Bunsena
Berlin, Optische und Mechanische Werkstatten Franz Schmidt & Haensch, około 1916, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Refraktometr Pulfricha
Carl Zeiss, Jena, pocz. XX w., sygnowany: na tarczy: Carl Zeiss, Jena No 1534, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Spektroskop Janssena-Hoffmanna
Niemcy, 1876, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Polarymetr Mitscherlicha
Carl Reichert, Wiedeń, ok. 1920, sygnowany na tarczy skali: C. REICHERT WIEN No 2397, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Elektrometr bezwzględny
E. Leybold’s Nachfolger, Kolonia, około 1915, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Opornica zatyczkowa w skrzynce
Stanisław Freund, Kraków, 1891, sygnowany na pokrywie: St. Freud Kraków, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Galwanometr
Allgemeine Elektricitäts Gesellschaft, Berlin, poł. XX w., sygnowany: AEG, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Miliwoltomierz do termopary
Hartmann & Braun, Frankfurt n. Menem, k. XIX w. Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Uniwersalny wolto-amperomierz
Siemens & Halske, Berlin, 1902, sygnowany: Siemens & Halske, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Busola stycznych
Francja, ok. 1870, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Sterylizator szklany
Polska, około 1890, Muzeum Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Żaneta (szpryca)
narzędzie tłokowe w typie strzykawki używane do przepłukiwania ran, Sans & Peschka, Wiedeń, około 1890–1900, sygnowana: Ocalart. Patent Aesculap, Muzeum Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego
Przybornik z zestawem narzędzi preparacyjnych
pocz. XX w., Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, należał do Henryka Hoyera mł., profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Preparaty biologiczne
Anatomia wiewiórki, Sciurus vulgaris Linnaeus 1758, XIX /XX w., sygnowana: Zoologisches Lehrmittel-Institut/Wilh[elm] Schüttel/Halle Sale/Ludwig Wühererstrasse 9, Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Samica salamandry, Salamandra salamandra (Linnaeus 1758), XIX/XX w., sygnowana: Zakład Anatomji Porównawczej, Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Jaszczurka zielona, Lacerta viridis Laurenti 1758, XIX /XX w., sygnowana: V. Fricv Prag, Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Kocię lwa, szkielet, Panthera leo (Linnaeus 1758), pocz. XX w., sygnowany: Zakład Anatomji Porównawczej, Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Układ krwionośny ropuchy szarej Bufo bufo (Linnaeus 1758), pocz. XX w., Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Głowa szczupaka, Esox lucius Linnaeus 1758, pocz. XX w., sygnowana: Naturalien Handlung/V. Fricv in Prag /1544-II, Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego;
Żaba trawna Rana temporaria Linnaeus 1758;
Żaba moczarowa Rana arvalis Nilsson 1842, XX w., Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego.